Tensioni i ulët i gjakut mund të duket si diçka e mirë dhe për disa njerëz nuk shkakton probleme. Megjithatë, për shumë njerëz, presioni i ulët i gjakut (hipotensioni) mund të shkaktojë marrje mendsh dhe lodhje. Në raste më të rënda, presioni i ulët i gjakut mund të jetë kërcënues për jetën.

Presioni i gjakut konsiderohet i ulët kur vlera më e lartë (sistolike) është 90 ndërsa vlera më e ulët 60.

Shkaqet e presionit të ulët të gjakut mund të jenë që nga dehidratimi deri në çrregullime të rënda mjekësore ose kirurgjikale. Është e rëndësishme të zbuloni se çfarë po e shkakton tensionin e ulët të gjakut në mënyrë që të mund ta trajtoni atë.

Simptomat

Për disa njerëz, presioni i ulët i gjakut sinjalizon një problem të rëndë, veçanërisht kur bie papritur ose shoqërohet me shenja dhe simptoma të tilla si:

• Marrje mendsh;
• Gjendje të fikti;
• Shikim i turbullt;
• Të përziera;
• Lodhje;
• Mungesë përqendrimi;

Hipotensioni ekstrem mund të rezultojë edhe në gjendje të rrezikshme për jetën.

Shenjat apo simptomat përfshijnë:

• Konfuzion, veçanërisht tek njerëzit e moshuar;
• Lëkurë të ftohtë, të lagësht ose të zbehtë;
• Frymëmarrje shumë e shpejtë apo e ngadaltë;
• Puls njëherë i dobët dhe njëherë i shpejtë.

Kur duhet të shkoni tek mjeku?

• Nëse keni simptoma të një shoku, kërkoni urgjentisht ndihmë mjekësore.
• Nëse e masni vazhdimisht presionin e gjakut dhe shihni që është gjithmonë i ulët, por ndiheni mirë, duhet t’ia thoni mjekut.
• Edhe një marrje mendsh e lehtë mund të jetë një problem. Zakonisht kjo vjen si reultat i një dehidratimi të lehtë nga qëndrimi shumë në diell apo në një vaskë me ujë të nxehtë. Megjithatë, është e rëndësishme të vizitoheni tek një specialist nëse keni shenja ose simptoma të hipotensionit, sepse ato mund të tregojnë probleme më serioze.

Shkaqet:

Tensioni i gjakut është një presion në arteriet tuaja gjatë fazave aktive dhe pushuese të çdo rrahje zemre.

• Presioni sistolik. Numri më i lartë kur lexoni presionin e gjakut, është vlera e presionit që gjeneron zemra kur pompon gjakun përmes arterieve tuaja në pjesën tjetër të trupit.
• Presion diastolik. Numri më i ulët kur lexoni presionin e gjakut, i referohet vlerës së presionit në arteriet tuaja kur zemra juaj pushon midis rrahjeve.

Gjatë gjithë ditës, presioni i gjakut ndryshon, varësisht nga pozicioni i trupit, ritmi i frymëmarrjes, niveli i stresit, gjendja fizike, medikamentet që merrni, ushqimet që hani dhe pini dhe orari kur e masni presionin. Presioni i gjakut zakonisht është më i ulët gjatë natës dhe rritet ndjeshëm pasi zgjoheni.

Presioni i gjakut: sa i ulët duhet të jetë?

Çfarë konsiderohet tension i ulët i gjakut për ju, mund të jetë normale për dikë tjetër. Shumica e mjekëve e konsiderojnë presionin e gjakut shumë të ulët vetëm nëse shkakton simptoma.

Disa ekspertë përcaktojnë presionin e ulët të gjakut kur numri sistolik është 90 dhe ai diastolik është 60 mm Hg. Nëse presioni juaj është më i ulët se kaq, atëherë ai është më i ulët se normali.

Një rënie e papritur e tensionit të gjakut mund të jetë e rrezikshme. Një ndryshim i vetëm 20 mm Hg – për shembull kur numri sistolik bie nga 110 në 90 mm Hg, mund të shkaktojë marramendje dhe të fikët pasi truri nuk arrin të marrë një furnizim në kohë të gjakut. Këto mund të shkaktohen nga gjakderdhja e pakontrolluar, infeksione të rënda ose reaksione alergjike, të cilat mund të jenë kërcënuese për jetën.

Shkaqet mjekësore që mund të shkaktojnë presion të ulët të gjakut përfshijnë:

Shtatzëninë. Për shkak se sistemi i qarkullimit të gjakut zgjerohet me shpejtësi gjatë shtatzënisë, presioni i gjakut ka gjasa të bjerë. Kjo është normale dhe presioni i gjakut zakonisht kthehet në nivelin e para shtatzënisë pasi të keni kryer lindjen.

Problemet e zemrës. Disa probleme të zemrës që mund të çojnë në presion të ulët të gjakut përfshijnë rrahje jashtëzakonisht të ulët të zemrës (bradikardia), probleme të valvulave të zemrës, sulme në zemër dhe dobësim të zemrës.

Probleme endokrine. Problemet e tiroides, të tilla si sëmundja parathyroid, problemet e veshkave (sëmundja Addison), sheqeri i ulët në gjak (hypoglycemia) dhe, në disa raste, diabeti mund të shkaktojë presion të ulët të gjakut.

Dehidratimi. Kur trupi juaj humbet më shumë ujë se sa merr, mund të shkaktojë dobësi, marramendje dhe lodhje. Ethet, të vjellat, diarretë e mëdha , përdorimi i tepërt i diuretikëve dhe stërvitja e sforcuar mund të çojë në dehidratim.

Humbja e gjakut. Humbja e gjakut, psh nga një abort ose gjakderdhje e brendshme, zvogëlon sasinë e gjakut në trupin tuaj, duke çuar në një rënie të rëndë të presionit të gjakut.

Infeksion i rëndë (septikemia). Kur një infeksion në trup hyn në qarkullimin e gjakut, ai mund të çojë në një rënie të presionit të gjakut, çka mund të jetë kërcënues për dhe kjo quhet tronditje septike.

Reagimi i ashpër alergjik (anafilaksi). Shkaktarët e zakonshëm të këtij reaksioni të rëndë dhe potencialisht të rrezikshëm për jetën përfshijnë ushqime, medikamente të caktuara dhe pickime të insekteve. Anafilaksi mund të shkaktojë probleme të frymëmarrjes, kruarje, ënjtje të fytit dhe rënie të rrezikshme të presionit të gjakut.

Mungesa e ushqyesve në dietën tuaj. Mungesa e vitaminave B-12 dhe folatinës mund të pengojë trupin tuaj që të prodhojë mjaftueshëm gjak.

Medikamente që mund të shkaktojnë presion të ulët të gjakut

Disa ilaçe mund të shkaktojnë presion të ulët të gjakut, duke përfshirë:

• Diuretikët, të tillë si furosemidi (Lasix) dhe hidroklorotiazide (Maxzide, Microzide, e të tjerë);
• Bllokuesit alfa, të tillë si prazosin (Minipress);
• Bllokuesit beta, të tillë si atenolol (Tenormin) dhe propranolol (Inderal, Innopran XL, etj);
• Ilaçet për sëmundjen e Parkinsonit, të tilla si pramipeksol (Mirapex) ose ato që përmbajnë levodopa;
• Disa lloje të antidepresantëve (antidepresantë triciklikë), duke përfshirë doksepin (Silenor) dhe imipramin (Tofranil);
• Ilaçet për ereksion, duke përfshirë sildenafil (Revatio, Viagra) ose tadalafil (Adcirca, Cialis), veçanërisht kur merren me medikamentet e zemrës.

Llojet e presionit të ulët të gjakut

Mjekët shpesh e ndajnë presionin e ulët të gjakut (hipotension) në kategori, në varësi të shkaqeve dhe faktorëve të tjerë. Disa lloje të presionit të ulët të gjakut përfshijnë:

• Presion të ulët të gjakut në këmbë (ortostatik, ose postural, hipotension). Kjo është një rënie e papritur e presionit të gjakut kur ngriheni nga një pozicion i ulur ose pasi jeni shtrirë. Forca e gravitetit shkakton rrjedhjen e gjakut në këmbët tuaja kur qëndroni ulur. Zakonisht, trupi juaj e kompenson këtë duke rritur rrahjet e zemrës dhe ngushtimin e enëve të gjakut, duke siguruar kështu që në tru të kthehet mjaftueshëm gjak.

Por në njerëzit me hipotension ortostatik, ky mekanizëm kompensimi dështon dhe presioni i gjakut bie, duke shkaktuar marrje mendsh, shikim të paqartë madje edhe zbehje.

Hipotensioni ortostatik mund të ndodhë për shkaqe të ndryshme, duke përfshirë dehidratimin, pushimin e zgjatur në shtrat, shtatzëninë, diabetin, problemet e zemrës, djegiet, nxehtësinë e tepruar, venat e mëdha me varikozë dhe çrregullime të caktuara neurologjike.

Një numër i barnave gjithashtu mund të shkaktojnë hipotension ortostatik.

Hipotensioni ortostatik është veçanërisht i zakonshëm tek të moshuarit, por ndikon edhe tek më të rinjtë, për shembull tek njerëzit e shëndetshëm  që ngrihen papritur pasi  i kanë pasur këmbët e mbledhura për një kohë të gjatë.

• Tensioni i ulët i gjakut pas ngrënies (hipotensioni pas provokimit). Kjo rënie e papritur e tensionit të gjakut pas ngrënies ndodh kryesisht tek të rriturit. Gjaku rrjedh në traktin tuaj të tretjes pasi ushqeheni. Zakonisht, trupi juaj rrit normën e zemrës dhe ngushton enët e gjakut të caktuara për të ndihmuar në mbajtjen e presionit normal të gjakut. Por në disa njerëz këta mekanizma nuk funksionojnë siç duhet, duke çuar në marramendje, lodhje dhe rënie të presionit të gjakut. Hipotensioni pas vaksinimit ka më shumë gjasa të prekë njerëzit me tension të lartë të gjakut ose çrregullime të sistemit nervor autonom siç është sëmundja e Parkinsonit. Ulja e dozës së barnave të presionit të gjakut dhe konsumimi i ushqimeve me pak karbohidrate mund të ndihmojë në reduktimin e simptomave.
• Presion i ulët i gjakut nga sinjalet e gabuara të trurit (Hipotensioni i ndërmjetësuar). Ky çrregullim, i cili shkakton rënie të presionit të gjakut pas një qëndrimi për periudha të gjata, kryesisht prek të rriturit dhe fëmijët e vegjël. Duket se ndodh për shkak të një keqkomunikimi mes zemrës dhe trurit.
• Presion i ulët i gjakut për shkak të dëmtimit të sistemit nervor. I quajtur edhe sindromi Shy-Drager, ky çrregullim i rrallë shkakton dëme progresive në sistemin nervor autonom, i cili kontrollon funksionet e pavullnetshme si presioni i gjakut, rrahjet e zemrës, frymëmarrja dhe tretja.

Faktoret e rrezikut

Mosha. Rëniet e presionit të gjakut në këmbë ose pas ngrënies ndodhin kryesisht tek të rriturit më të vjetër se 65 vjeç. Hipotensioni i ndërmjetësuar prek kryesisht fëmijët dhe të rinjtë.

Medikamente. Njerëzit të cilët marrin medikamente të caktuara, kanë një rrezik më të madh të presionit të ulët të gjakut.

Disa sëmundje. Sëmundja e Parkinsonit, diabeti dhe disa probleme të zemrës ju vënë në një rrezik më të madh të zhvillimit të presionit të ulët të gjakut.

Komplikimet

Edhe format e moderuara të presionit të ulët të gjakut mund të shkaktojnë marramendje, dobësi, dobësim dhe lëndim nga ndonjë rënie.

Presioni i ulët i gjakut mund të privojë trupin tuaj për të marrë oksigjen mjaftueshëm dhe për të kryer funksionet e tij normale, duke shkaktuar dëme në zemrën dhe trurin tuaj

Lexo edhe: Problemet e zemres dhe shtatzania, ja cilat jane rreziqet